MMO endüstrisinin değeri, 2012 yılında 13 milyar dolar olarak hesaplanmış ve 400 milyonu aşkın oyuncunun MMO oyunlara dahil olduğu saptanmış. Bu yıl miktarın 15 milyar dolara ulaştığı tahmin ediliyor.
Bu devasa piyasaya daha yeni yeni katılan bir platform olan mobil cihazlar da beklendiği üzere oldukça hızlı bir şekilde sağlam bir yere kavuştu. 2001 yılında çıkan ilk mobil MMO olarak kabul edilen Japon yapımı Samurai Romanesque piyasada pek tutulmayınca, mobil MMO fikrinde bir geri adım atılmıştı. Oysa oyunun tutmamasının tek sebebi, Dwango’nun oyunu pazarlama konusunda yaşadığı sıkıntılar ve oyunun Japonca dışında dillere çevrilmemiş olmasıydı. Daha sonra, 2003 yılında bizlere sunulan TibiaME, tüm firmalara mobil cihazların MMO piyasasında bir yer edinebileceğini göstermiş oldu.
Günümüzde mobil MMO denince akla gelen ilk oyun Order & Chaos Online isimli, Gameloft tarafından yayınlanan ve hem iOS hem Android’de oynanabilen bir MMORPG. Sadece bu oyunun, yine sadece Android versiyonu toplamda 100.000’den fazla defa indirilmiş ve dahası, oyun ücretli! Günümüzde telefon sahibi insanların %44’ünün telefonlarında oyun oynadığını ve mobil MMO’ların günden güne popülerleştiğini düşündüğümüzde, mobil cihazların artık MMO piyasasında ciddiye alınması gereken bir platform olduğu kanısına varmak, işten bile değil.
Şimdi gelelim, piyasada yer edinmiş mobil MMO’lara. Çoğu MMORPG olan bu oyunların çoğunu oynamış olan bir oyuncu olarak, ciddi anlamda keyif aldım. Hatta bir kaçını oynamaya da devam ediyorum. (Özellikle Order & Chaos ve Respawnables çok tatlı oyunlar. Seviyeli bir ilişkimiz var onlarla.)
Order & Chaos Online
Gameloft tarafından geliştirilen ve yayınlanan Order & Chaos, tabi ki de bahsedeceğim ilk yapım. Windows Phone, iOS ve Android üzerinde oynanabilen bu MMORPG, an itibariyle mobil MMO’lar arasından en ilgi çekici olanı ve bu konumu da hak ediyor. Grafikleri, sunduğu içerik ve PC MMO’larını aratmayacak mekanikleriyle kaliteli bir “World of Warcraft klonu”. Çoğu oyuna bu damganın vurulmasından hoşlanmasamda, bu oyunun bir WoW klonu olduğu su götürmez bir gerçek. Ancak zaten, oyunun bu denli popülerleşmesini sağlayan şey de bu. Mobil oyunlar arasında WoW’a yakın bir yapım arayan herkesi çekmiş gibi görünüyor Order & Chaos Online.
Respawnables
MMORPG türünün dışında çok fazla kaliteli yapım yok mobil MMO’lar arasında. Ancak Respawnables güzel bir mobil MMOTPS örneği. Grafikleriyle Battlefield Heroes’u andıran bu yapım, Zynga tarafından geliştirilmiş. Single-player modunda herkesin tek ve sizin dışınızdakilerin bot olduğu bir maça girip, oyun sonunda bir miktar tecrübe kazanabilirken, Multiplayer’da iki oyun modundan birine katılarak çok daha fazla tecrübe ve şanslıysanız belli eşyalar edinebilirsiniz. Oyuna tecrübe ve seviye sistemlerinin eklenmiş olması da ayrıca hoş tabi, belli eşyaları satın almanız için belli seviyeye ulaşmanız gerekiyor ancak Zynga, (Diğer oyunlarını oynadıysanız, her oyunda böyledir.) bu sistemi biraz çıkar amaçlı koymuş ki bu da bana göre oldukça normal. Böyle kaliteli bir yapımı önümüze ücretsiz koyduktan sonra, bırakın da Zynga bazı eşyalara daha kolay erişebilmek için biraz ücret talep etsin bizden.
TibiaME
2003 yılından bu yana piyasada olan ve ciddi anlamda tutmuş ilk mobil MMO olarak sayılan TibiaME, CipSoft GmbH tarafından geliştirilen ve yayınlanan bir yapım. Oyunun ilk çıktığı cihazın Nokia 3650 ve 7650 olduğunu şu an öğreniyorum ve ciddi anlamda şaşırdım. (Cidden, o telefonlarda bir MMO? Peeh!) Başta sadece T-Mobile kullanıcılarına özel açılan oyun, şimdi Windows Phone, iOS, Android ve Java destekleyen tüm cihazlar üzerinde oynanabiliyor. Warrior ve Wizard şeklinde ayrılan iki sınıfa sahip olan oyunun, 2009 yılında açıklanan rakamlara göre, 10.000 ücretli oyuncusu, 40.000’in üstünde de kayıtlı kullanıcısı mevcut. Ancak belirtmekte fayda var, oyun ücretsiz olarak oynanabildiği halde, aşağıda gördüğünüz haritanın büyük bölümüne erişebilmeniz için ücret ödeyerek Premium satın almanız gerekiyor.
Conquer Online
Conquer Online zamanında Türkçe olarak da yayınlanmış bir yapım, hatta an itibariyle Fetih Online olarak hâlâ daha açık ancak oyunun tutmaması sebebiyle yakın zamanda Fetih Online sunucularını global sunucularla birleştirecekler. Şöyle ki, Conquer Online global anlamda kendi çapında bir oyuncu kitlesine sahip bir yapım. Özellikle oyunun mobil bir versiyonunun olması ciddi anlamda hoş karşılandı oyuncular tarafından. iPad üzerinden oynanabilen bir MMORPG, 91.com tarafından yayınlanıyor. iPad versiyonu, oyunun PC versiyonundan hiçbir eksik içerik sunmazken, şimdi oyunun fan forumlarını okuduğumda bir çok oyuncunun PC yerine oyunu tabletten oynadıklarını görüyorum. Bu da demek oluyor ki, bazı oyunları mobil cihazlar kurtarabiliyormuş.
Avabel Online
Listemdeki son oyun olan bu yapım, her ne kadar aşırı popüler olmasa da, ciddi anlamda kaliteli bir görsellik sunuyor. Hatta, bir çok PC MMORPG’sini sollayabilecek derecede diyebilirim. Ayrıca non-target bir savaş sistemine sahip olması sebebiyle aksiyon dozajı da oldukça yerinde bir MMORPG Avabel Online. Bunlara ek olarak PvP arayan oyuncular için de takım savaşları, teke tek savaşlar ve Guild savaşları gibi içerikler de sunuyor. Üstelik oyun hem Google Play hem de AppStore üzerinde tamamen ücretsiz.
Bu devasa piyasaya daha yeni yeni katılan bir platform olan mobil cihazlar da beklendiği üzere oldukça hızlı bir şekilde sağlam bir yere kavuştu. 2001 yılında çıkan ilk mobil MMO olarak kabul edilen Japon yapımı Samurai Romanesque piyasada pek tutulmayınca, mobil MMO fikrinde bir geri adım atılmıştı. Oysa oyunun tutmamasının tek sebebi, Dwango’nun oyunu pazarlama konusunda yaşadığı sıkıntılar ve oyunun Japonca dışında dillere çevrilmemiş olmasıydı. Daha sonra, 2003 yılında bizlere sunulan TibiaME, tüm firmalara mobil cihazların MMO piyasasında bir yer edinebileceğini göstermiş oldu.
Şimdi gelelim, piyasada yer edinmiş mobil MMO’lara. Çoğu MMORPG olan bu oyunların çoğunu oynamış olan bir oyuncu olarak, ciddi anlamda keyif aldım. Hatta bir kaçını oynamaya da devam ediyorum. (Özellikle Order & Chaos ve Respawnables çok tatlı oyunlar. Seviyeli bir ilişkimiz var onlarla.)
Order & Chaos Online
Gameloft tarafından geliştirilen ve yayınlanan Order & Chaos, tabi ki de bahsedeceğim ilk yapım. Windows Phone, iOS ve Android üzerinde oynanabilen bu MMORPG, an itibariyle mobil MMO’lar arasından en ilgi çekici olanı ve bu konumu da hak ediyor. Grafikleri, sunduğu içerik ve PC MMO’larını aratmayacak mekanikleriyle kaliteli bir “World of Warcraft klonu”. Çoğu oyuna bu damganın vurulmasından hoşlanmasamda, bu oyunun bir WoW klonu olduğu su götürmez bir gerçek. Ancak zaten, oyunun bu denli popülerleşmesini sağlayan şey de bu. Mobil oyunlar arasında WoW’a yakın bir yapım arayan herkesi çekmiş gibi görünüyor Order & Chaos Online.
Respawnables
MMORPG türünün dışında çok fazla kaliteli yapım yok mobil MMO’lar arasında. Ancak Respawnables güzel bir mobil MMOTPS örneği. Grafikleriyle Battlefield Heroes’u andıran bu yapım, Zynga tarafından geliştirilmiş. Single-player modunda herkesin tek ve sizin dışınızdakilerin bot olduğu bir maça girip, oyun sonunda bir miktar tecrübe kazanabilirken, Multiplayer’da iki oyun modundan birine katılarak çok daha fazla tecrübe ve şanslıysanız belli eşyalar edinebilirsiniz. Oyuna tecrübe ve seviye sistemlerinin eklenmiş olması da ayrıca hoş tabi, belli eşyaları satın almanız için belli seviyeye ulaşmanız gerekiyor ancak Zynga, (Diğer oyunlarını oynadıysanız, her oyunda böyledir.) bu sistemi biraz çıkar amaçlı koymuş ki bu da bana göre oldukça normal. Böyle kaliteli bir yapımı önümüze ücretsiz koyduktan sonra, bırakın da Zynga bazı eşyalara daha kolay erişebilmek için biraz ücret talep etsin bizden.
2003 yılından bu yana piyasada olan ve ciddi anlamda tutmuş ilk mobil MMO olarak sayılan TibiaME, CipSoft GmbH tarafından geliştirilen ve yayınlanan bir yapım. Oyunun ilk çıktığı cihazın Nokia 3650 ve 7650 olduğunu şu an öğreniyorum ve ciddi anlamda şaşırdım. (Cidden, o telefonlarda bir MMO? Peeh!) Başta sadece T-Mobile kullanıcılarına özel açılan oyun, şimdi Windows Phone, iOS, Android ve Java destekleyen tüm cihazlar üzerinde oynanabiliyor. Warrior ve Wizard şeklinde ayrılan iki sınıfa sahip olan oyunun, 2009 yılında açıklanan rakamlara göre, 10.000 ücretli oyuncusu, 40.000’in üstünde de kayıtlı kullanıcısı mevcut. Ancak belirtmekte fayda var, oyun ücretsiz olarak oynanabildiği halde, aşağıda gördüğünüz haritanın büyük bölümüne erişebilmeniz için ücret ödeyerek Premium satın almanız gerekiyor.
Conquer Online zamanında Türkçe olarak da yayınlanmış bir yapım, hatta an itibariyle Fetih Online olarak hâlâ daha açık ancak oyunun tutmaması sebebiyle yakın zamanda Fetih Online sunucularını global sunucularla birleştirecekler. Şöyle ki, Conquer Online global anlamda kendi çapında bir oyuncu kitlesine sahip bir yapım. Özellikle oyunun mobil bir versiyonunun olması ciddi anlamda hoş karşılandı oyuncular tarafından. iPad üzerinden oynanabilen bir MMORPG, 91.com tarafından yayınlanıyor. iPad versiyonu, oyunun PC versiyonundan hiçbir eksik içerik sunmazken, şimdi oyunun fan forumlarını okuduğumda bir çok oyuncunun PC yerine oyunu tabletten oynadıklarını görüyorum. Bu da demek oluyor ki, bazı oyunları mobil cihazlar kurtarabiliyormuş.
Avabel Online
Listemdeki son oyun olan bu yapım, her ne kadar aşırı popüler olmasa da, ciddi anlamda kaliteli bir görsellik sunuyor. Hatta, bir çok PC MMORPG’sini sollayabilecek derecede diyebilirim. Ayrıca non-target bir savaş sistemine sahip olması sebebiyle aksiyon dozajı da oldukça yerinde bir MMORPG Avabel Online. Bunlara ek olarak PvP arayan oyuncular için de takım savaşları, teke tek savaşlar ve Guild savaşları gibi içerikler de sunuyor. Üstelik oyun hem Google Play hem de AppStore üzerinde tamamen ücretsiz.
