Veri merkezleri, barındırdıkları sunucuların sorunsuz çalışmasını sağlamakla sorumludur. Dolayısıyla görevleri her daim dışarıdan görüldüğü kadar basit olmayabilir. Bazı data centerlarda, işletmelere özel olarak oluşturulan paylaşımsız data center alanı varken; bazı data centerlar sadece barındırma hizmeti sunmak için kurulan paylaşımlı data center alanı olarak bilinir.
Data Center Özellikleri
Datacenterların en önemli özelliği bilgilerin depolanması, organize edilmesi, kullanılması ve tabii ki düzenli aralıklar ile yedeklenmesinin sağlanmasıdır. Bu anlamda datacenterlar paylaşımlı ya da paylaşımsız olabilir. Örneğin, paylaşımsız datacenterlar sadece tek bir servis için kurulmuş olan veri merkezleridir ve bünyelerinde başka bir sunucuya yer vermezler.
Apple, Facebook ya da Google gibi dünya devlerine ait datacenterların tümü paylaşımsız veri merkezleri kullanılır. Bu datacenterlar sadece şirketin kendi servislerini barındırdığından, başka bir sunucuya yer vermezler. Bu türdeki datacenterlara girişler de sadece izin protokolleri ile gerçekleşir.
Bunlara karşın paylaşımlı olarak hizmet veren datacenterlar ise kendi sunucuları yanı sıra diğer servislere ait sunucuları da bünyelerinde barındırır. Bünyesindeki tüm bu sunucuların da sorunsuz ve kesintisiz şekilde çalışmasından sorumludur. Nispeten daha masrafsız olan bu datacenterlar, web sitelerinin belirli bir ücret verip de anlaşarak web server servislerini barındırdıkları alanlardır.
Data Center Standartları
Veri merkezi nedir diye merak edenler, bu merkezleri büyük ve gelişmiş bilgisayarların olduğu alanlar olarak nitelendirse de, aslında datacenterların sahip olması gereken ciddi standartlar vardır. Öncelikle datacenterların, barındırdıkları web sunucuları için 7/24 hizmet vermesi gerekir. Bu nedenle bir datacenterin altyapısı uluslararası Tier Sınıflandırma Sistemi ile denetlenir.
Datacenter standartları olarak da bilinen Tier standartları, veri merkezine ait alt yapı yatırımlarının, teknoloji ve büyüme stratejileri doğrultusunda işletme hedeflerine uyumlu olması ile standart çalışma özellikleri gösterir. Bu kapsamda veri merkezi alt yapısı özellikleri ile Tier sınıflandırmasının faydalarına ve gerekliliklerine sahiptir. Temelde Tier standartları kapsayıcıdır ve diğer tüm Tier standartlarının gerekliliklerini içerir.
Bunlara ek olarak Tier standartları, performans, sunucu ihtiyaçlarını karşılama, yerel kanun, kural ve düzenlemelere uyum sağlama açısından çeşitli çözümler sunar. Böylece her Tier standardı, datacenter ile ilgili olarak soğutma, güç, gelir ve bakım gibi kriterler ile başa çıkma kabiliyeti üzerinde belirleyici standart kavramlarını içerir.
TIER Sertifikası Çeşitleri Nelerdir?
Veri merkezlerinin sahip olması gereken telekomünikasyon alt yapı standartları Tier türleri olarak adlandırılır ve şu şekilde özetlenebilir:
Tier 1: Temel kapasite bileşenlerini tanımlar. Tier 1 datacenter, bir ofis ortamı olmanın da ötesinde, bilgi teknolojilerini desteklemek amacıyla özel bir mekan altyapısına sahiptir. Tier 1 data center altyapısı, kesilmeyen güç kaynağı, özel bir alan ve hiçbir zaman kapanmayacak soğutma ekipmanı ile BT fonksiyonlarını elektrik kesintisinden koruyacak motor jeneratörü içermelidir.
Tier 2: Yedek kapasite bileşen standartlarını tanımlar. Tier 2 datacenter, benzersiz idare fırsatları sağlamak amacıyla, soğutma bileşenleri ve yedek kritik güç ile site altyapısı ekipman hatalarından kaynaklanan BT işlem duraksamalarına karşı yeteneği artırılmış güvenlik marjını kapsar. Yedek bileşen kriterleri arasında, kesintisiz güç kaynağı (UPS) modül sistemleri, pompa ya da soğutucular ile motor jeneratörleri yer alır.
Tier 3: Senkronize bakım yapabilme standartlarını kapsar. Tier 3 datacenter, kullanılan ekipmanların değişimi ve bakımı için herhangi bir kesinti gerekmeyen sistemlerden oluşur. Tier 2’nin yedek bileşenlerine soğutma ve güç için ayrıca yedek bir dağıtım yolu da eklenmelidir. Böylece BT işlem ortamını desteklemek adına gereken her bileşen BT çalışmasını etkilemeden kapatılabilir ve bakımı yapılabilir.
Tier 4: Hata toleransı hususlarına dair standartları kapsar. Tier 4 alan altyapısı, Tier 3’e dayanır ve alanın alt yapı tipolojisine ayrıca hata tolerans terimi de eklenir. Hata toleransı, dağıtım yolu kesintilerinin varlığında ya da bireysel ekipmanlar arıza yaptığında, BT operasyonlarının mevcut olaydan etkilenmemesi anlamına gelir.
Datacenter özellikleri belirleyicisi olan Tier 1 ve Tier 2, performans, çalışma süresi ve yaşam döngüsü maliyetlerine ait gerekliliklerden daha çok pazara sunma süresi ve maliyet ile ilgili taktiksel standartlar olarak tanımlanabilir. Tier 1 ve Tier 2 çözümlerini seçen firmalar, gelir akışlarının ciddi bir bölümü için gerçek zamanlı ürün ya da servis kullanımına bağımlı değildir.
Tier 3 ve Tier 4 genellikle site altyapısında yer alan stratejik çözümleri seçmenin sebepleri sıkı çalışma süreleri (uptime) ile uzun süreli yaşayabilirliktir. Tier 3 ve Tier 4 tesisleri, mevcut BT gerekliliklerinin de ötesinde etkin çalışma performansına ve devamlılığına sahiptir. Herhangi bir kesinti nedeniyle oluşacak itibar, gelir kaybı veya negatif etkinin sorumluluğunu alabilecek firmalar tarafından kullanılır.
Datacenterların Enerji Alt Yapı Özellikleri
Datacenterlar, şehir şebekesinden bağımsız olan, orta gerilim enerji hattından gelen elektrik enerjisi kullanılırlar. Bu hat paylaşımsız ve fiziki olarak korunan trafolar üzerinden UPS’lere taşınır. Böylece şehir enerjisinin kesintiye uğradığı durumlarda, özel havalandırmalara sahip yer altı kaynaklı yedek jeneratör sistemi kullanılırlar. Uzun süreli enerji kesintilerinde jeneratörler çalışır ve olası arızaların önüne geçilir.
Jeneratörler tarafından üretilen elektrik enerjisi, özel bilgisayar ortamında kontrol edilir ve enerji bitiminde yedek jeneratörün güç kaynağına geçiş için otomatik karar alınır. Böylece jeneratör geçişlerinde oluşabilecek herhangi bir dalgalanmaya karşı sistemin yedek UPS sistemi, tüm yükü online şekilde izler ve filtreler. Kapasitenin ihtiyacından bir fazla olacak tasarlanan UPS sisteminde oluşacak arıza durumunda, yük kesinti olmadan aktarılır.
Datacenterların Fiziki Güvenlik Özellikleri
Datacenter güvenlik ihtiyaçları açısından özel olarak dizayn edilmiş binalarda yer alır. Binanın her bir noktası güvenlik kameraları ile izlenir ve görüntüler kesintisiz şekilde kayıt altına alınır. Karşılama ve giriş noktasından itibaren tüm aksiyonlar, manyetik güvenlik kartları ile sağlanır. Bu sayede yetkisiz giriş ve çıkışlar engellenmiş olur.
Datacenter, noc ve ofis alanlarına yapılan standart girişlerin hepsi kayıt altında tutulur. Diğer tehlikelere karşı bina genelinde gaz ve duman dedektörleri ile bina sürekli takip edilir. Datacenter dışındaki diğer alanlarda muhtemel acil durumlar için gelişmiş yangın söndürücü ekipmanlar bulunur ve dedektörler dışında yine acil durum butonları olmak zorundadır.
Datacenter Ağ ve Güvenlik Duvarı Özellikleri
Datacentera yeraltından gelen yedek fiber hatlar, fiziksel olarak korunur ve güvenlik kameraları ile bina ile her geçiş noktası izlenir. Ülkemizde son yıllarda kullanılan router ve firewall üzerinde sonlanan özel fiber hatlar, sistem ile ortak hazırlanan network hattına ulaşır. Bu hat yapısında yer alan tüm portlar V-lan olarak ayrılır.
Data Center Özellikleri
Datacenterların en önemli özelliği bilgilerin depolanması, organize edilmesi, kullanılması ve tabii ki düzenli aralıklar ile yedeklenmesinin sağlanmasıdır. Bu anlamda datacenterlar paylaşımlı ya da paylaşımsız olabilir. Örneğin, paylaşımsız datacenterlar sadece tek bir servis için kurulmuş olan veri merkezleridir ve bünyelerinde başka bir sunucuya yer vermezler.
Apple, Facebook ya da Google gibi dünya devlerine ait datacenterların tümü paylaşımsız veri merkezleri kullanılır. Bu datacenterlar sadece şirketin kendi servislerini barındırdığından, başka bir sunucuya yer vermezler. Bu türdeki datacenterlara girişler de sadece izin protokolleri ile gerçekleşir.
Bunlara karşın paylaşımlı olarak hizmet veren datacenterlar ise kendi sunucuları yanı sıra diğer servislere ait sunucuları da bünyelerinde barındırır. Bünyesindeki tüm bu sunucuların da sorunsuz ve kesintisiz şekilde çalışmasından sorumludur. Nispeten daha masrafsız olan bu datacenterlar, web sitelerinin belirli bir ücret verip de anlaşarak web server servislerini barındırdıkları alanlardır.
Data Center Standartları
Veri merkezi nedir diye merak edenler, bu merkezleri büyük ve gelişmiş bilgisayarların olduğu alanlar olarak nitelendirse de, aslında datacenterların sahip olması gereken ciddi standartlar vardır. Öncelikle datacenterların, barındırdıkları web sunucuları için 7/24 hizmet vermesi gerekir. Bu nedenle bir datacenterin altyapısı uluslararası Tier Sınıflandırma Sistemi ile denetlenir.
Datacenter standartları olarak da bilinen Tier standartları, veri merkezine ait alt yapı yatırımlarının, teknoloji ve büyüme stratejileri doğrultusunda işletme hedeflerine uyumlu olması ile standart çalışma özellikleri gösterir. Bu kapsamda veri merkezi alt yapısı özellikleri ile Tier sınıflandırmasının faydalarına ve gerekliliklerine sahiptir. Temelde Tier standartları kapsayıcıdır ve diğer tüm Tier standartlarının gerekliliklerini içerir.
Bunlara ek olarak Tier standartları, performans, sunucu ihtiyaçlarını karşılama, yerel kanun, kural ve düzenlemelere uyum sağlama açısından çeşitli çözümler sunar. Böylece her Tier standardı, datacenter ile ilgili olarak soğutma, güç, gelir ve bakım gibi kriterler ile başa çıkma kabiliyeti üzerinde belirleyici standart kavramlarını içerir.
TIER Sertifikası Çeşitleri Nelerdir?
Veri merkezlerinin sahip olması gereken telekomünikasyon alt yapı standartları Tier türleri olarak adlandırılır ve şu şekilde özetlenebilir:
Tier 1: Temel kapasite bileşenlerini tanımlar. Tier 1 datacenter, bir ofis ortamı olmanın da ötesinde, bilgi teknolojilerini desteklemek amacıyla özel bir mekan altyapısına sahiptir. Tier 1 data center altyapısı, kesilmeyen güç kaynağı, özel bir alan ve hiçbir zaman kapanmayacak soğutma ekipmanı ile BT fonksiyonlarını elektrik kesintisinden koruyacak motor jeneratörü içermelidir.
Tier 2: Yedek kapasite bileşen standartlarını tanımlar. Tier 2 datacenter, benzersiz idare fırsatları sağlamak amacıyla, soğutma bileşenleri ve yedek kritik güç ile site altyapısı ekipman hatalarından kaynaklanan BT işlem duraksamalarına karşı yeteneği artırılmış güvenlik marjını kapsar. Yedek bileşen kriterleri arasında, kesintisiz güç kaynağı (UPS) modül sistemleri, pompa ya da soğutucular ile motor jeneratörleri yer alır.
Tier 3: Senkronize bakım yapabilme standartlarını kapsar. Tier 3 datacenter, kullanılan ekipmanların değişimi ve bakımı için herhangi bir kesinti gerekmeyen sistemlerden oluşur. Tier 2’nin yedek bileşenlerine soğutma ve güç için ayrıca yedek bir dağıtım yolu da eklenmelidir. Böylece BT işlem ortamını desteklemek adına gereken her bileşen BT çalışmasını etkilemeden kapatılabilir ve bakımı yapılabilir.
Tier 4: Hata toleransı hususlarına dair standartları kapsar. Tier 4 alan altyapısı, Tier 3’e dayanır ve alanın alt yapı tipolojisine ayrıca hata tolerans terimi de eklenir. Hata toleransı, dağıtım yolu kesintilerinin varlığında ya da bireysel ekipmanlar arıza yaptığında, BT operasyonlarının mevcut olaydan etkilenmemesi anlamına gelir.
Datacenter özellikleri belirleyicisi olan Tier 1 ve Tier 2, performans, çalışma süresi ve yaşam döngüsü maliyetlerine ait gerekliliklerden daha çok pazara sunma süresi ve maliyet ile ilgili taktiksel standartlar olarak tanımlanabilir. Tier 1 ve Tier 2 çözümlerini seçen firmalar, gelir akışlarının ciddi bir bölümü için gerçek zamanlı ürün ya da servis kullanımına bağımlı değildir.
Tier 3 ve Tier 4 genellikle site altyapısında yer alan stratejik çözümleri seçmenin sebepleri sıkı çalışma süreleri (uptime) ile uzun süreli yaşayabilirliktir. Tier 3 ve Tier 4 tesisleri, mevcut BT gerekliliklerinin de ötesinde etkin çalışma performansına ve devamlılığına sahiptir. Herhangi bir kesinti nedeniyle oluşacak itibar, gelir kaybı veya negatif etkinin sorumluluğunu alabilecek firmalar tarafından kullanılır.
Datacenterların Enerji Alt Yapı Özellikleri
Datacenterlar, şehir şebekesinden bağımsız olan, orta gerilim enerji hattından gelen elektrik enerjisi kullanılırlar. Bu hat paylaşımsız ve fiziki olarak korunan trafolar üzerinden UPS’lere taşınır. Böylece şehir enerjisinin kesintiye uğradığı durumlarda, özel havalandırmalara sahip yer altı kaynaklı yedek jeneratör sistemi kullanılırlar. Uzun süreli enerji kesintilerinde jeneratörler çalışır ve olası arızaların önüne geçilir.
Jeneratörler tarafından üretilen elektrik enerjisi, özel bilgisayar ortamında kontrol edilir ve enerji bitiminde yedek jeneratörün güç kaynağına geçiş için otomatik karar alınır. Böylece jeneratör geçişlerinde oluşabilecek herhangi bir dalgalanmaya karşı sistemin yedek UPS sistemi, tüm yükü online şekilde izler ve filtreler. Kapasitenin ihtiyacından bir fazla olacak tasarlanan UPS sisteminde oluşacak arıza durumunda, yük kesinti olmadan aktarılır.
Datacenterların Fiziki Güvenlik Özellikleri
Datacenter güvenlik ihtiyaçları açısından özel olarak dizayn edilmiş binalarda yer alır. Binanın her bir noktası güvenlik kameraları ile izlenir ve görüntüler kesintisiz şekilde kayıt altına alınır. Karşılama ve giriş noktasından itibaren tüm aksiyonlar, manyetik güvenlik kartları ile sağlanır. Bu sayede yetkisiz giriş ve çıkışlar engellenmiş olur.
Datacenter, noc ve ofis alanlarına yapılan standart girişlerin hepsi kayıt altında tutulur. Diğer tehlikelere karşı bina genelinde gaz ve duman dedektörleri ile bina sürekli takip edilir. Datacenter dışındaki diğer alanlarda muhtemel acil durumlar için gelişmiş yangın söndürücü ekipmanlar bulunur ve dedektörler dışında yine acil durum butonları olmak zorundadır.
Datacenter Ağ ve Güvenlik Duvarı Özellikleri
Datacentera yeraltından gelen yedek fiber hatlar, fiziksel olarak korunur ve güvenlik kameraları ile bina ile her geçiş noktası izlenir. Ülkemizde son yıllarda kullanılan router ve firewall üzerinde sonlanan özel fiber hatlar, sistem ile ortak hazırlanan network hattına ulaşır. Bu hat yapısında yer alan tüm portlar V-lan olarak ayrılır.
